Aerosolaren eta bioaerosolaren arteko aldea

Aerosolak eta bioaerosolak airean esekita dauden partikulak dira biak, baina oso desberdinak dira konposizioan, jatorrian eta ondorioetan. Desberdintasun hauek ulertzea funtsezkoa da ingurumen-zientzia, osasun publikoa eta industria-higienearen arloetan.
Zer da Aerosol bat?
Aerosol bat gas batean esekita dagoen partikula solidoen edo tanta likidoen nahastea da. Partikula horiek nanometro gutxi batzuetatik mikrometro batzuetaraino izan daitezke. Aerosolak nonahi daude atmosferan eta modu naturalean edo gizakiak sortutakoak izan daitezke.
Aerosolen adibideak
Aerosol naturalak: hautsa, itsas gatza, errauts bolkanikoak eta polena.
Aerosol antropogenikoak: ibilgailuen, prozesu industrialen eta erregai fosilen errekuntzaren isuriak.
Aerosolen ezaugarriak
Konposizioa: Aerosolek hainbat substantzia izan ditzakete, besteak beste, karbonoa, sulfatoak, nitratoak eta metalak.
Ingurumenaren gaineko eragina: aerosolek kliman eragiten dute eguzki-argia sakabanatuz edo xurgatuz eta hodeien kondentsazio-nukleo gisa balioz.
Osasun Ondorioak: Euren tamainaren eta konposizioaren arabera, aerosolak arnas aparatuan sar daitezke, eta osasun arazoak sor ditzakete, hala nola, asma, bronkitisa edo arazo kardiobaskularrak.
Zer da Bioaerosol bat?
Bioaerosolak material biologikoak dituen aerosol mota bat da. Besteak beste, mikroorganismoak (bakterioak, birusak eta onddoak), entitate biologikoen zatiak (polena, esporak eta azaleko zelulak) eta azpiproduktuak (endotoxinak edo mikotoxinak). Bioaerosolak iturri naturaletatik edo giza jardueretatik sor daitezke.
Bioaerosolen adibideak
Iturburu naturalak: landareen isuriak, lurzoruaren asaldurak eta mikrobio-prozesuak.
Gizakiaren eraginpeko iturriak: nekazaritza-jarduerak, hondakinen kudeaketa eta osasun-inguruneak.
Bioaerosolen ezaugarriak
Konposizioa: Bioaerosolak organikoak dira nagusiki eta infekzioak edo alergiak sor ditzaketen izaki bizidunak edo material biologikoak eraman ditzakete.
Osasunean eragina: gaixotasunak transmititu ditzakete (adibidez, tuberkulosia edo gripea), erreakzio alergikoak sor ditzakete (adibidez, belar sukarra) eta arnas gaixotasunak areagotu.
Ingurumen-eginkizuna: bioaerosolek nutrienteen zikloan eta mikrobioen sakabanatzean lagun dezakete ekosistemetan.

Funtsezko Desberdintasunak

Aplikazioak eta ondorioak
Aerosolak
Aerosolak asko aztertzen dira klimaren zientzian duten zereginagatik, Lurraren erradiazio-balantzean eta hodeien sorreran eragiten baitute. Aerosolak kontrolatzea ezinbestekoa da hiri eta industria inguruneetan airearen kalitatea kudeatzeko.
Bioaerosolak
Bioaerosolak funtsezkoak dira epidemiologian eta osasun publikoan gaixotasun infekziosoak zabaltzeko duten ahalmenagatik. Nekazaritza eta industria testuinguruetan, bioaerosolak kontrolatzeak langileentzako eta inguruko populazioentzako arriskuak minimizatzen laguntzen du.
Ondorioa
Aerosolak eta bioaerosolak aireko partikulak diren arren, haien osaera eta efektu desberdinek azterketa eta kudeaketarako hurbilketa espezializatuak behar dituzte. Aerosolek ingurumen- eta atmosfera-prozesuetan eragiten dute batez ere, eta bioaerosolek osasunean eta ekosistema biologikoetan eragin zuzena dute. Desberdintasun hauek ulertzeak beren efektu negatiboak hobeto arintzea eta sistema naturaletan dituzten rolak optimizatzea ahalbidetzen du.